شهرستان کلات نادری - استان خراسان رضوی

موقعیت مکانی روستای گرو

برای کسی که یکبار به کلات سفر کرده باشد تونل ورودی شهر آشناست .درست روبروی تونل از حاشیه خیابان اصلی کلات و کنار شرکت مسافربری دره نادر جاده ای جدا شده و روبه سر بالایی ادامه پیدا میکند به منطقه گسترده و بازی می رسد که از سوی کلاتیها  تخته گرو خوانده می شود .این جاده بطول 6یا 7کیلومتری امتداد می یابد که از لحاظ زمانی در  کمتر از 15 دقیقه با ماشین پیموده میشود .

این تنها راه ماشین رو و آسفالته گرو می باشد بقیه راههایی که از گرو آغاز وغالبا"هم به مناطق ییلاقی محل کوچ دامداران ختم  می گردد همه غیر ماشین رو و بیشتر با پای پیاده وچهار پایان اهلی طی میشود.

روستای گرو را با وجود دربرگرفتن زمینهای زراعی گستره که بصورت دیم کشت می شوند نمی توان دشت به شمار آورد .قرارگرفتن در نقطه ای مرتفع واحاطه داشتن به دره های دهچه وکلات باعث شده است که آب وهوای آن نسبت به مناطق مذکور در زمستانها سردتر و تابستانها هوایی نسبتا"خنک و ملایم داشته باشد به گونه ای که نیاز به استفاده از وسایل سرمازایی  چون پنکه و کولر کمتر احساس می شود .

همین مساله ارتفاع و قرار گرفتن بر پشته ای صخره و کوه از سویی مانع حفر چاه عمیق در این روستاست و از سوی دیگر مهمترین عامل عدم ماندگاری آبهای سطحی فراهم شده از آب برف و باران در فصول باران زا می باشد که با تشکیل سیلابهایی تند به سمت نقاط پست وکم ارتفاع یعنی دره دهچه و کلات سرازیر می گردد.

گرو در شاهنامه

واژه گرو كه امروزه به روستايي در ضلع غربي قلعه كلات اطلاق ميگردد درشاهنامه فردوسي به اشكال (گروگرد،گروي،گيرو)|بكار رفته است. گيرو اسم پهلواني بوده كه در بزم بهرام گور از آن ياد شده است بنابر قولي ديگر گرو شكل تغيير يافته كلمه (ويرو)كه از نجبا دوران اشكاني وبرادر ويس معروف در منظومه "ويس ورامين"  ميباشد.

 فردوسي در جريان لشكركشي طوس به توران وعبور از منطقه كلات از محلي بنام گروگرد (گرو+گرد) ياد ميكند.پسوندگرد درلغت بمعناي قلعه ميباشد كه به مرور زمان حذف شده است.هر چند تعيين محل دقيق گروگرد مشخص نيست اما به احتمال قريب به يقين ميبايستي حدفاصل روستاي چرم وقلعه فرود يا نقطه اي كه در محل بنام"حوليها"خوانده ميشود، قرار گرفته باشد چراكه طوس ضمن تسخير چرم درحين حركت براي نبرد با فرود در بين راه به تژاو قلعه بان گروگرد  كه از ياران فرود بوده است بر میخورد.

                    سپهبد چو لشكر براو گرد شد              از آتش  به راه گروگرد شد

                    گروگرد بودي نشستگاه تژاو               سواري كه بوديش با شير تاو

درروايت" فرود سياوش "حكيم طوسي شرح مفصل نبردها را باستايش از شجاعت فرود ويارانش

وسرزنش طوس پهلوان نامدار وهمشهري خودكه عامل اصلي خونريزي بود ، ذكر كرده است.

در جاي ديگري كه از گروگرد ياد شده هنگام جمع آوري سازوبرگ جنگي ولشكرآرايي طرفين ميباشد .        

            پرستار و زماديان گله             بدشت گروگردكرده يله                

اما چيزي که با واقعیت سازگارتر بنظر می آید برگرفته شدن نام گرو امروزي ازهمان گروگردي است كه طبق شاهنامه در همان حوالي واقع شده است.و گويا ساكنان اوليه گرو با خرابي وغير مسكون شدن گروگرد باين نقطه كوچ كرده وبراي جلوگيري از فراموشي ديار آباواجدادي خود نام آن را بر اينمحل جديد نهاده اند.

دقت و تامل در زبان و لهجه مردمان اين روستا شاهدي ديگر بر اين مدعاست،با وجود كثرت لغات واصطلاحات  تركي ،عربي وكردي دراین زبان اما قالب وشكل كلي زبان يعني بكارگيري نوع فعل،ضماير فاعلي ومفعول در جمله بندي  كاملا فارسي ميباشد.و اين موضوع در نقطه اي كه زبان فارسي در اقليت قرار گرفته نميتواند  اتفاقي باشد.

 نوشته شده توسط سید سعید حسینیان گرو

http://saeedictgero.blogfa.com